ÇOCUKLARIN DAVRANIŞ PROBLEMLERİNİN ÇÖZÜMLENMESİNDEKİ ENGELLER
Çocukların davranış problemlerinin çözüm metodlarını iki ayrı gruba ayırarak uygulamaya çalışmamız olasıdır.
İlk aşama ebeveyn, eğitmen ve çocuğun kendisinin davranış problemine sahip olduğuna ve bunun çözümlenmesi gerektiğine ikna edilmesidir.
İkinci aşamada ise çözüm yollarının seçilmesi ve bu doğrultuda ebeveynlerin, eğitmenlerin ve çocuğun seçilen çözüm yollarının çalışmasına yardım etmeleridir.
- Çocukların değişemeyecekleri yada öğrenemeyecekleri konusundaki yanlış inançlar:
Pek çok kişi çocukların davranış problemlerinin genetik olarak aktarıldığını sanarak yardımın imkansız olduğu kanısına kapılabilir.
Eğer 12 yaşında bir erkek çocuk, babasının çocukken yaptığı gibi yatağını ıslatıyorsa veya 6 yaşındaki bir kız çocuğu annesinin çocukluğunda olduğu gibi utangaç bir davranış tablosu sergiliyorsa insanların bu davranış bozukluklarının nedenini anne ve babadan gelen kötü genlere bağlamaları doğaldır.
Davranışlar üzerinde genetik faktörlerin ne derece etkili olduğunu bilmememize rağmen tüm insan davranışlarının genetik ve çevresel faktörlerden etkilendiği gerçeği yadsınamaz.Çocuklar arasında öğrenme hızı ve öğrenme kapasitesinde farklılıklar vardır ve her çocuk için en iyi öğrenme yolu farklı olabilir.Örneğin çok az çocuk sporla ilgili aktiviteleri çok iyi öğrenen doğal atlet kategorisindedir.Çok az çocuk pek çok okul ile ilgili aktiviteyi çok hızlı öğrenen doğal öğrenci kategorisindedir.
Bazı çocular ise öğrenme güçlüğü çekerler: Okulla ilgili aktiviteleri başarı ile gerçekleştirmek için çok çalışmak zorundadırlar.
Bazı çocuklar ise gecikmiş sosyal gelişim sergilerler: Bu durumda kişinin diğer insanlarla anlaşmayı öğrenebilmesi için çok çalışması gerekebilir.
Doğal olarak bir alanda zayıflığı olan çocuğun başka bir alanda kuvvetli olduğunu görmekteyiz.Öğrenme güçlüğü olan çocuğun doğal bir atlet olması yada arkadaş elde etmede güçlükleri olan bir çocuğun doğal öğrenci olması sıklıkla rastladığımız bir olaydır.
Potansiyel öğrenme farklılıkları ve öğrenme stilleri olmasına rağmen her çocuk davranışlarında değişiklik yapmaya muktedirdir.Her çocuk önemli bir vazifenin üstesinden gelebilmek amacıyla yeni bir davranışı yada yeni bir beceriyi öğrenebilir.Örneğin iki tekerlekli bir bisiklet üzerinde dengeyi koruyabilmek yeni bir davranış tarzı, bisiklet sürmek yeni bir beceri ve bisikletle sabah gazetesi dağıtmak önemli bir vazife olabilir.
- Ebeveynler çocukların değişimini nasıl etkilerler.
Ebeveynlerin ve hocaların sorumluluğu altındaki çocuklar üstünde herhangi bir etki veya sosyal kuvvet uygulamaları gerekli olabilir.Uygulanan sosyal kuvvetlerin kaynaklarını çeşitli kategorilerde özetlemek mümkündür.
- Yasal kuvvet :
Eğer bir çocuk yetişkinn söylediği şeyleri ‘o söylediği için’ yerine getiriyorsa bu durumda yetişkin yasal kuvvet kullanmış olur. Bu tür kuvvet davranış problemlerinin alternatif skıllful(becerikli, doğru ) davranışı aldırmazlıktan kaynaklanıyor ise küçük bir etki gösterir ayrıca bu tür kuvvet daha erişkin çocuklarda ve kendi hayatlarının büyükler tarafından nederece kontrol altında tutulması gerektiğini sorgulayan adölesan dönemdeki çocuklar üzerinde az etkilidir.
- Ödül kuvveti :
Erişkinin önemli sosyal ödülleri kontrol ediyor olmasından dolayı çocuk erişkinin sözünü dinliyorsa, erişkinin ödül kuvveti var demektir.Ödül kuvvetine sahip erişkinler davranış bozukluğu olan çocuklara yeni bir beceriyi öğrenmek için daha çok çalışmaya veya daha önceden bildikleri bir beceriyi ortaya koyması için çok çalışmasını teşvik edebilirler.Çocuk olgunlaştıkça ödül kuvvetine sahip erişkinin etkisi giderek azalmaktadır.Çocuğun bağımsızlık için savaşmasına rağmen erişkinin sevgi ve övgüye bağlı davranışı ve dikkati çocuk için önemliliğini uzun süre korur.
3. Zorlayıcı kuvvet :
Erişkinin kullandığı tehdit ve cezalardan dolayı çocuk erişkinin söylediklerini yerine getiriyorsa erişkinin zorlayıcı kuvveti mevcutdur.Davranış bozukluğu gösteren çocuklara butür erişkinler yardım etmekden çok incitici olurlar.Çocuk ergenleştikçe mümkün olduğunca zorlayıcı kuvveti olan erişkinlerden kendini uzak tutmaya çalışır.
- Refere kuvveti :
Erişkinin çocukla ortak pek çok yönü varsa ve bundan dolayı çocuk erişkinin söylediklerini yerine getiriyorsa erişkinin referent kuvveti var demektir.Genellikle erişkinler refere kuvvetlerini çocuğun arkadaşlarına yada çocukla olan benzerliklerini ortaya koyarak arttırmaya çalışırlar.Fakat bu davranış türü çok nadir olarak etkili olabilir.Çocuk geliştikçe ebeveyn yada öğretmen olarak sorumluluklarını yerine getiren erişkin referent kuvvetini geliştirmiş olur.
- Exper kuvvet :
Erişkinin başarı üreten talimat yada örnekler vermesinden dolayı çocuk onun söylediklerini yerine getiriyorsa erişkinin expert kuvveti vardır demektir.Exper kuvvete sahip olan erişkinler davranış bozukluğu gösteren çocukların yeni beceriler kazanmasında yardımcı olabilir.Çocuk geliştikçe etki kendini daha belirgin hale getirebilir.
Yorumlar