KOKGB Eşlik Eden Veya Etmeyen DEHB Tanısı Alan Erkek Olgularda Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi

EVALUATION OF FAMILY FUNCTIONS OF PREPUBERTAL BOYS WITH ATTENTION DEFICIT HYPERACTIVITY DISORDER WITH AND WITHOUT OPPOSITIONAL DEFIANT DISORDER

Burcu ÇAKALOZ (1), Aynur PEKCANLAR AKAY (2), Ece BÖBER (3), Neslihan EMİNAĞAOĞLU (2), Türkan GÜNAY (4)

 

1. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
2. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
3. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji Bilim Dalı
4. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı

 

 

ÖZET

 

Amaç: Bu çalışmada, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ve Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu eşlik eden DEHB (DEHB+KOKGB) tanılı çocukların aile işlevlerinin, kontrollerle karşılaştırılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve yöntem: Çalışmaya, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi çocuk psikiyatrisi polikliniğine ilk kez başvurarak DEHB tanısı alan 21, DEHB+KOKGB tanısı alan 26 erkek çocuk alınmıştır. Kontrol grubuna 27 sağlıklı erkek çocuk alınmıştır. Tüm olgular erkek cinsiyetinde ve 6-11 yaş aralığındadır. Sosyodemografik veri formu, aile değerlendirme ölçeği (ADÖ), dikkat eksikliği ve yıkıcı davranış bozuklukları için DSM-IV’e dayalı tarama ve değerlendirme ölçeği anneler tarafından, Conners öğretmen derecelendirme ölçeği kısa formu öğretmenleri tarafından doldurmuştur.

Bulgular: İletişim ve genel işlevleri gösteren alt bölümler açısından; DEHB grubu ile kontrol grubu arasında fark saptanmazken, DEHB+KOKGB grubunda; DEHB grubu ve kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı yükseklik saptanmıştır.

Sonuç: DEHB’li çocuklarda, KOKGB ek tanısının varlığında aile işlevlerinde bozulma meydana gelebilmektedir.

Anahtar sözcükler: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, karşıt olma karşı gelme bozukluğu, aile işlevleri

 

SUMMARY

 

Objective: The aim of this study was to investigate family functions of prepubertal boys with attention deficit hyperactivity (ADHD) and comorbid oppotional defiant disorder (ODD).

Material and method: The study involved children between the ages of 6 and 11 with ADHD and ADHD+ODD diagnosis on the basis of DSM-IV diagnosis criteria, who were seeking medical treatment for the first time at the child psychiatry outpatient clinic of Dokuz Eylül University School of Medicine. The ADHD group and the ADHD+ODD group included respectively 21 and 26 boys, while there were 27 boys in the control group comprising healthy volunteers. The parents filled in the forms of DSM-IV Based Behavior Disorders Screening and Rating Scale for lack of attention and disruptive behavior disorders, the forms of Family Asessment Device and the teachers filled in a brief form of Conners Teacher Rating Scale.

Results: We found that the families of ADHD+ODD group had significantly higher rates of “communication” and “general functions” compared to ADHD and control groups. There was no statiscally significant difference between ADHD group and controls.

Conclusion: The presence of ODD in children with ADHD may be associated with the abnormal family functioning.

Key words: Attention deficit hyperactivity disorder, oppositional defiant disorder, family functions

 

Çalışmanın Tartışma Bölümünde yer alan aşağıdaki açıklamaların önemli olduğunu düşünmekteyiz.

 

Aile ilişkilerinin, ruhsal bozuklukların oluşumunda önemli rol oynadığı bilinen bir gerçektir (8). Bizim çalışmamızda; DEHB’ye eşlik eden KOKGB’li çocukların ailelerinde; DEHB’li ve sağlıklı çocuklara sahip ailelere göre “iletişim” ve “genel işlevler” alanında daha fazla sorun yaşadıkları belirlenmiştir. Ayrıca, DEHB’ye eşlik eden KOKGB’li çocukların ailelerinde, aile değerlendirme ölçeğinin “roller”, “gereken ilgiyi gösterme”, “davranış kontrolü” alanları puanının sağlıksızlık işareti olan “2” puanın üzerinde saptanmıştır.

 

Davranış kontrolü işlevi açısından da DEHB’ye eşlik eden KOKGB’li çocukların ailelerinde sağlıksız düzeyde değerlendirilmiştir. Davranış kontrolü; ailenin, üyelerinin davranışlarına standart koyma ve disiplin sağlama biçimidir. Davranış kontrolünde, ailenin iletişimi, ilgi gösterme, problem çözebilme yetisi de önemlidir. Çocuklardaki davranış sorunlarının, bu alanlarda güçlük yaşanmasına sebep olabileceğini düşündürmektedir. Bu sonuç Türkbay ve ark.nın 2002 yılında yaptığı çalışma sonucu ile uyumludur (8). Doyurucu olmayan ebeveyn-çocuk ilişkisinin çocuklarda söz dinlememe, karşı gelme ve saldırgan davranış özelliklerine yol açtığı, çocukluktaki davranış sorunlarının süregen bir hal alarak ileriki dönemlerde yıkıcı davranış bozukluklarına dönüşmesine neden olabileceği bildirilmektedir (22). Doyurucu ve uygun olmayan iletişim ve aile işlevlerindeki sorunlar ruhsal bozukluğun şiddetlenmesine, dolayısıyla da erken yaşta DEHB’ye KOKGB’nin eklen-mesine yol açıyor olabileceği düşünülebilir. Bu çalışmanın sonuçları yazında; DEHB’ye eklenen KOKGB veya DB’si olan çocukların ailelerinde aile işlevlerinde sorun olduğunu gösteren çalışmalarla uyumludur (8,9,11,21). Aile işlevleri ile ailelerin çocuk yetiştirmedeki uyguladıkları tutumlar birbiri ile ilişkilidir. Ailelerin çocuk yetiştirmede uyguladıkları tutumlar ruhsal bozukluğun hem gelişiminde ve hem de gidişinde önemli rol oynar. Yazında; çocuk yetiştirmede, katı-tutarsız tutumların, cezalandırıcı disiplinin çocuklarda yıkıcı davranışlarla ilişkili olduğu belirtilmektedir (22,23). Fiziksel şiddet içeren ebeveyn tutumlarının çocuktaki saldırgan davranışlar ile; sevgi/ içtenlikten yoksun ebeveyn tutumları çocuktaki karşı gelme davranışı ile ilişkili olduğu belirtilmektedir (24). Ebeveyn ile çocuk arasındaki iletişimin olumsuz olmasının DEHB’li çocuklarda KOKGB’nin açığa çıkmasında önemli olduğu vurgulanmaktadır (24).

 

 

MAKALENİN TAMAMINI İNCELEMEK İÇİN LÜTFEN AŞAĞIDAKİ UYGULAMAYA TIKLAYINIZ...